Voordat we ingaan over obesitas en alles wat daar mee te maken heeft willen we twee ervaringsdeskundigen aan het woord laten. De verhalen van Margreet en Margo vind je hier.
Linda
Jarenlang heb ik gekampt met moribide Obesitas. Iets wat vaak nog wordt gezien als: “Eigen schuld”, “Ieder pondje gaat door het mondje”, “Dan moet je dat gewoon niet eten” en andere stigmatiserende uitspraken en/of opmerkingen.
Margo
Hallo, ik ben Margot, gelukkig getrouwd en moeder van twee prachtige kinderen. Mijn strijd met overgewicht is een terugkerend thema in mijn leven geweest, en ondanks meerdere pogingen, bleven de resultaten uit.
Wat is obesitas?
Obesitas is een chronische ziekte waarbij een zodanige overmatige vetstapeling in het lichaam bestaat dat dit aanleiding geeft tot gezondheidsrisico’s‘.
In deze definitie, afkomstig uit de CBO-richtlijn, wordt een aantal belangrijke elementen aangegeven:
- Obesitas is een ziekte. Dat betekent dat er medische aandacht nodig is en dat deze toestand niet alleen kan worden beschouwd als een ongemak.
- Deze ziekte is chronisch. Dit houdt in dat obesitas een levenslang probleem is, waarvoor voortdurende aandacht nodig is en op dit moment geen genezing bestaat.
Obesitas in samenhang met andere aandoeningen.
Obesitas hangt verder samen met tal van chronische aandoeningen. Volwassenen met obesitas hebben, vergeleken met mensen zonder overgewicht:
- 10-20x zoveel kans op Diabetes Mellitus type 2
- > 3x zoveel kans op slaapapneu
- > 3x zoveel kans op baarmoederslijmvlies kanker
- 2-3x zoveel kans op hart- en vaatziekten
- 2-3x zoveel kans op gewrichtsaandoeningen
- 2x zoveel kans op borstkanker
- 2x zoveel kans op dikkedarm kanker
- 2x zoveel kans op vruchtbaarheidsproblemen.
Wanneer heb je obesitas?
De snelste manier is het berekenen van de Body Mass Index (BMI: kg/m2). Bij een BMI van 19-25 is sprake van een gezond gewicht. Een BMI van 25-30 betekent overgewicht. Een BMI groter dan 30 betekent ernstig overgewicht ofwel ‘obesitas’.
Oorzaken Obesitas
- Energie balans: Overgewicht is het resultaat van een verstoorde energiebalans. De energiebalans is in evenwicht als het totale energiegebruik door lichamelijke activiteit gelijk is aan de totale energie-inname via de voeding.
- Mentaal: De invloed van psychische en sociale factoren op het ontstaan van overgewicht. Het gaat dan bijvoorbeeld over persoonlijkheidskenmerken of attitudes. Bij het eten spelen emoties een belangrijke rol.
- Sociale en fysiek omgeving: Overgewicht nam toe in een samenleving die uitnodigt tot veel eten en weinig bewegen, de zogenoemde obesogene. Daarnaast is de sociale omgeving van belang. Meningen en steun van vrienden zijn bijvoorbeeld van grote invloed op het uiteindelijke eet- of beweeggedrag (sociale norm).
- Genetische aanleg: Op individueel niveau speelt genetica een grote rol. Ongeveer 30-70% van de verschillen in lichaamsgewicht tussen personen is erfelijk bepaald. Voor een klein deel (1-5%) zijn dit zeldzame syndromen met een duidelijk genetische basis.
Meer informatie over obesitas?
In het Partnerschap Overgewicht Nederland (PON) werken zorgverleners en patiëntenorganisaties samen aan het verbeteren van de zorg voor mensen met overgewicht en obesitas. Beoogd resultaat hiervan is de verbetering van de gezondheidstoestand en kwaliteit van leven van de betrokken personen.
Onderliggende eetstoornis
Soms kan het zijn dat obesitas het resultaat is van een onderliggende eetstoornis zoals Boulimia Nervosa (eetbuistoornis), BED (Binge Eating Disorder) of NAO (Niet Anderszins Omschreven eetstoornis). Vaak komt dit tijdens de intake met de psycholoog en de vragenlijsten naar voren. Vaak is een behandeling door psycholoog of doorverwijzing naar een ander programma nodig. Dit zal met u besproken worden.
Wilt u een intake gesprek voor een integrale aanpak?
Wanneer je overgewicht hebt loop je meer gezondheidsrisico’s dan mensen met een normaal gewicht. Wanneer het overgewicht verder toeneemt noemen we het obesitas (ernstig overgewicht), de kans op gezondheidsproblemen worden dan grotere en vaak ernstiger. De mate van overgewicht wordt berekend aan de hand van lengte en gewicht.
Ziekten gerelateerd aan overgewicht zijn diabetes type 2, hoge bloeddruk, galstenen, hart- en vaatziekten, rug- en gewrichtsklachten en bepaalde soorten kanker.
Bij matig overgewicht geldt het advies om te proberen de overtollige kilo’s kwijt te raken, door gezond te eten en meer te bewegen. Het advies bij obesitas is om eerst naar de huisarts te gaan. Een gewichtsconsulent (bij matig overgewicht) of diëtist kan helpen bij het afvallen.
BMI
BMI staat voor ‘Body Mass Index’. Het is een rekenformule die het lichaamsgewicht deelt door de lengte in het kwadraat. Het getal wat hieruit komt geeft aan in hoeverre iemand een gezond gewicht, overgewicht of obesitas heeft.
Zelf je BMI berekenen? Ga hier naar de BMI meter van het Voedingscentrum.
Gewichtgerelateerd Gezondheids Risico
Bij het Gewichts Gerelateerd Risico (GGR) wordt er gekeken in welke mate het gezondheidsrisico is verhoogd door het overgewicht.
Download factsheet van PON (Partnerschap Overgewicht Nederland)
Wat kan je doen om af te vallen?
Wanneer je matig overgewicht hebt zonder verdere gezondheidsproblemen kan je proberen zelfstandig af te vallen door een aantal aanpassingen in je eet- en beweegpatroon te maken. De basis is een gezonde voeding in combinatie met meer bewegen. Hierbij kan ook begeleiding nuttig zijn, zeker in de beginfase. Een van onze gewichtsconsulenten, leefstijlcoaches, of diëtisten kunnen je hierbij helpen. Wanneer je 5-10% van je startgewicht afvalt heb je vaak al veel gezondheidswinst te pakken.
Bij ernstig overgewicht (BMI hoger dan 30) en/of wanneer je gezondheidsklachten hebt is het advies om eerst naar een huisarts te gaan. Deze kan vaststellen of eventuele gezondheidsproblemen het gevolg zijn van het overgewicht.
Ons aanbod
Obesitas programma: